Tìm hiểu về Tokusatsu (Toku)
Sau đây là định nghĩa về Tokusatsu:
-Tokusatsu : nghĩa là "hiệu ứng đặc biệt". Đây là tên gọi chung cho dòng phim của Nhật Bản (cả phim truyền hình-series lẫn phim điện ảnh-movie) sử dụng những kỉ xảo và hiệu ứng công phu, tinh tế (vd : mô hình, kĩ xảo vi tính,...). Đặc trưng nhất cho dòng phim này là những phim về siêu anh hùng như Super Sentai, Kamen Rider, Ultraman,...và các loại phim về quái vật như Godzilla, Gamera, Mothra,...Bên cạnh đó, cần phân biệt giữa 1 loại Tokusatsu nữa. Loại này được dùng để xếp những phim không có thể loại tên phim nhất định (như Pretty Guardian Sailormoon, Madasaki Ryukendo,...) nhưng những phim này vẫn áp dụng kĩ xảo. Có thể gọi tắt Tokusatsu là Toku.
-OST : viết tắt của Original Sound Track, nghĩa là những bài hát được sử dụng trong phim. OST thường được sản xuất thành CD và tung ra thị trường.
-Opening (OP) : nhạc mở đầu phim, có thể có lời hoặc không có lời.
-Ending (ED) : nhạc kết phim. Thường xuất hiện khi 1 tập phim kết thúc, thường có lời thay vì nhạc nền.
-Background Music (BGM) : là những bài nhạc được chơi trong phim. Điểm khác biệt là BGM thường không có lời và được sáng tác để chêm vào những đoạn cảm xúc hoặc gây cấn trong phim.
-Henshin : 1 khái niệm phổ biến trong Tokusatsu. Đây là từ được dùng để chỉ hành động biến hình của những nhân vật anh hùng trong phim. Kiểu biến hình phổ biến vẫn là dạng các nhân vật chính tròng vào người 1 bộ đồ làm bằng vải spandex hoặc giáp sắt rồi đội mũ với thiết kế đặc biệt vào.
-Henshin device : là dụng cụ để các nhân vật chính trong các phim về siêu anh hùng biến thân. Hình dạng của nhửng dụng cụ này rất đa dạng, từ 1 cây bút đến điện thoại di động hay thậm chí là dây đeo lưng,...
-Henkei : khái niệm dùng để chỉ sự biến hình của robot. Từ henkei chỉ dùng để chỉ 1 cỗ máy biến thành 1 người máy độc lập. Cần phân biệt giữa Henkei với Gattai.
-Gattai : nghĩa là hợp thể. Dùng để chỉ sự biến hình của 2 hoặc nhiều cỗ máy rồi sau đó kết hợp lại để tạo thành 1 robot khổng lồ.
-(Dai)Kaiju : chỉ những phim về quái vật. Khi nói đến quái vật khổng lồ thì người ta thêm chữ "Dai" trước chữ "Kaijuu" (Dai=đại, Kaiju=quái thú). Nội dụng những phim này chủ yếu nói về sự tàn phá khủng khiếp của các quái vật và nỗ lực của con người để sống sót trước mối đe doạ của những quái vật này. Một số phim cũng đề cập đến chuyện 1 Daikaijuu này chiến đấu với Daikajuu khác và Daikaijuu ấy được con người xem như anh hùng (vd : Godzilla, Gamera).
-Ultraman : câu chuyện về những người khổng lồ với 2 màu đỏ-bạc đến Trái Đất và trú ngụ trong cơ thể của 1 người được lựa chọn (người này thường làm trong 1 tổ chức bảo vệ Trái Đất). Các Ultraman đến từ thiên hà M78 và chiến đấu chống lại các Daikaijuu (những Ultraman từ các thiên hà hay hành tinh khác có thể có cơ thể màu khác màu đỏ-bạc). Series phim này được sản xuất năm 1966 bởi hãng Tsuburaya, phiên bản mới nhất là UltraSeven X.
-Kamen Rider : series phim về những con người với khả năng biến hình nhờ những chiếc dây thắt lưng kì lạ. Nhân vật chính của những phiên bản đầu thường là nửa người nửa máy (do bị kẻ thù chế tạo thành, hoặc bị tình thế bắt buộc mới trở thành như vậy), cùng những chiếc dây lưng biến hình, họ trở thành Kamen Rider-những người hùng đơn độc chống lại những tổ chức hay phe quái vật hoặc người đột biến thành quái vật. Các Kamen Rider có đặc điểm là thường được thiết kế với mắt to theo kiểu côn trùng, dây đeo lưng có hình dạng đặc biệt và có những chiếc xe máy không lẫn vào đâu được. Series phim này được làm năm 1971 đến nay là phiên bản thứ 37 là Kamen Rider Kiva.
-Super Sentai : series phim về những nhóm người được chọn lựa để bảo vệ Trái Đất. Khác với Kamen Rider hay Ultraman, Sentai là những người bình thường được lựa chọn, trao cho Henshin Device rồi sau đó biến hình. 1 nhóm Sentai thường có từ 3-5 người hoặc hơn. Thiết kế đơn giản và mỗi thành viên trong nhóm có 1 màu riêng để đại diện. Các phiên bản Sentai thường có những robot khổng lồ để chiến đấu với quái vật to lớn của phe kẻ thù. Được làm từ năm 1975 bởi hãng Toei-đồng hãng sản xuất ra Kamen Rider, đến nay đã có 31 phiên bản. Phiên bản thứ 32 sẽ được chiếu vào giữa tháng 2 năm nay, đó là Enjin Sentai Go-onger.
-Metal Hero : tương tự như Kamen Rider nhưng những nhân vật anh hùng này có 1 bộ giáp trụ che kín toàn thân và mũ không có mắt côn trùng. Motif chủ yếu là về vũ trụ và những Metal Heroes sẽ chiến đấu những kẻ thù từ bên ngoài không gian xâm lược Trái Đất. Các Metal Heroes thường được hỗ trợ xe máy hoặc xe hơi (dĩ nhiên được bọc giáp sắt rất kĩ), các cỗ máy khổng lồ (phi thuyền, người máy,...) để chiến đấu. Thành viên : từ 1 đến 3 người (cũng có thể hơn). Series đầu tiên là Space Sheriff Gavan (1982) và series cuối cùng là B-Fighter Kabuto (1996).
Hãng film Nhật Bản chuyên sản xuất các loạt film truyền hình như Super Sentai, Kamen Raider, Metal Horoes.v.v.. và kiêm luôn vị trí trung gian giữa các đơn vị muốn mua bản quyền của những film này (PNF nhà mình cũng là một trong số đó ^^).
Toei Com, Li. (gọi tắt là Toei) có trụ sở chính tại Tokyo, được thành lập từ năm 1950, số lượng nhân viên hiện tại là 311 người, gồm các chi nhánh sau:
+ Toei Language Tech Center
+ Toei Animation
+ Toei Television Production
+ Toei Video
+ Toei Satellite Broastcasting
Đây chính là hãng sản xuất tiên phong trong những nhân vật anh hùng có khả năng biến đổi và chiến đấu bằng võ thuật trong những drama xưa, là tiền thân của các serie nổi tiếng về sau theo thể loại Tokusatsu như Kamen Rider, Super Sentai, Ultraman...
Cái tên Toei có nghĩa "Tokyo Eiga Haikyu" (Tokyo Film Distributed Company), chính là cái tên của Toei lúc mới thành lập.
Toei Agency, một chi nhánh của Toei chuyên hợp tác với công ty mẹ sản xuất những serie tokusatsu.
Bandai là một công ty tư nhân chuyên sản xuất đồ chơi lớn thứ ba trên thế giới. Nói đến đây chắc mọi người đã hiểu, đây là công ty chuyên sản xuất các mô hình thu nhỏ của mecha và gattai (hay thậm chí là cả các senshi và villian thu nhỏ ^^). Chi nhánh của nó, Bandai Visual, Co., Ltd cũng là một trong các đơn vị sản xuất các loạt film tokusatsu.
Còn được biết dưới cái tên EX hay Tele-Asa, TV Asahi là đài truyền hình chuyên phát sóng các chương trình giải trí, film ảnh (và theo tớ thấy thì toàn là của thiếu nhi như Doraemon, anime.v.v...). Nó cũng là đài truyền hình chuyên phát sóng chính thức các loạt film tokusatsu như Kamen Rider hay Super Sentai.
Nói đến "Sentai" chắc mọi người thấy lạ vì không biết đây là loại phim dzì. Xin gợi lại
trí óc của các bác tới mấy phim "5 anh em siêu nhân hồi đó". Vâng, nhắc tới đấy là nhớ ngay tới nhóm 5 người chuyên uýnh quái vật để đi cứu thế giới. Motif khá cũ, cứ như trong Manga và Anime nhưng không hiểu sao Sentai lại đứng đầu trong danh sách thể loại phim cho thiếu nhi coi của Nhật Bản ? Muốn biết vì sao nó lại nổi tiến đến thế xin mời các bác nghe em kể ạ ^^ :
Năm 1975, thị trường giải trí cho thiếu nhi Nhật Bản lúc bấy giờ đã "bị" 2 anh hùng của TV thống lĩnh-đó chính là Ultraman (nước ta gọi là "Người điện quang") và Kamen Rider (nước ta đặt cho 1 cái tên rất mĩ miều, "Siêu nhân dế" ><). Cảm thấy chưa đủ với các loại phim đó, Toei Company (cái này ai hiền Sailormoon Live Action chắc đã quá quen rồi, em không cần nhắc nhìu nữa) đã cho ra đời 1 hiện tượng, 1 siêu anh hùng mới với tên "Sentai".
Trong tiếng Nhật, "Sentai" có nghĩa là biệt động (từ này có từ WWII), và Toei đã sử dụng từ này để nói tới 1 nhóm "Sentai" khác, nhưng không phải Sentai chuyên gây chiến mà là Sentai đi cứu người và chiến đấu với quái vật. Năm 1975, Toei cho ra đời nhóm Sentai đầu tiên, đó là "Himitsu Sentai Goranger" (tạm dịch là Goranger-đội biệt động bí ẩn) đã tạo ra cơn sốt cho giới trẻ Nhật bấy giờ và đã là động lực để Toei tiến hành tiếp các nhóm Sentai sau này. Cần nói thêm, khi xem Sentai mọi người cần phân biệt 2 khái niệm, 1 là "Sentai" và 2 là "Super Sentai". "Sentai" là dùng để chỉ các nhóm biệt động từ 3->5 người, có thể hơn, đánh nhau với quái vật và họ sử dụng kĩ năng và võ công của mình với vũ khí là chính. Trong lịch sử của Sentai chỉ có 2 nhóm Sentai duy nhất là Goranger và JAKQ (thấy mí chữ nì quen hông ?^^). Còn "Super Sentai" vẫn giống với Sentai, nhưng họ đánh nhau nhiều kĩ xảo hơn, nhiều tuyệt chiêu độc đáo hơn, vũ khí của họ còn bắn ra được cả laze trong khi đó "Sentai" thì không. Đặc biệt, "Super Sentai" có thứ này vô cùng lợi hại, đó là Gattai. Gattai vốn là 1 robot khổng lồ, các "Super Sentai" gọi chúng ra khi bọn quái vật mà họ đánh bại được phóng to lên, dĩ nhiên lúc đó mới cần cái gì cùng size với con quái vật mới oánh được chứ ^^ ? Tuy nhiên, dù "Sentai" hay "Super Sentai" cũng vẫn là..."Sentai" (đừng hiểu lầm, tên gọi chung của cả 2 loại ấy đấy ^^), vẫn là những người hùng quên thân mình xả thân vì chính nghĩa và vì Trái Đất thôi ^^.
Sau đây là các từ thường dùng trong Sentai đây ^^:
1/Sentai : hồi nãy đã giải thích ở trên rồi, Sentai là 1 nhóm từ 3 người trở lên được lựa chọn để trao 1 sức mạnh nào đó (thường là siêu khoa học kĩ thuật và ma thuật). Trong nhóm thường có 2 nữ (nhóm 5 người) hoặc 1 nữ (nhóm 3 người) hay khác đi. Trong đó, mỗi thành viên sẽ được trao cho 1 màu sắc tượng trưng (để dễ phân biệt, với lại càng lòe loẹt càng câu con nít ^^), các màu thường gặp là : đỏ, trắng, hồng, xanh dương, đen, xanh lá,... Sau này có cho thêm cả bạc (Silver) và vàng (Gold) vào. Quy luật màu của Sentai là nếu có trắng thì không có hồng (và ngược lại), có đen thì không có xanh lá (trong cùng 1 nhóm, nếu 1 trong 2 màu đó xuất hiện với tư cách thành viên thứ 6 thì được). Tuy nhiên, có 1 số nhóm phá các luật trên, như Sunvulcan có 3 nam và không có nữ nào, Changeman có cả hồng lẫn trắng, Liveman có đen và xanh lá xuất hiện cùng lúc,... Dù biến đổi và phá cách tới đâu, Sentai vẫn là Sentai mà thôi ^^.
2/Henshin : nghĩa trong tiếng Nhật là biến đổi, chuyển đổi. Khỏi nói ai cũng biết từ này chỉ gì rồi. Henshin dùng để chỉ hành động biến hình của các thiếu niên được lựa chọn để biến thành Sentai. Thực ra cũng chẳng biến nhiều, chỉ tròng mũ, mặc bộ đồ khác vào là xong (cái phần này em nói sau). Dĩ nhiên mỗi năm thì mỗi nhóm có 1 dạng Henshin khác nhau, lạ mắt hơn. Dụng cụ để Henshin thì từa lưa, từ cái thùng ^^ cho tới cái di động, nói chung các Designer Nhật chả chừa thứ gì khi thiết kế Sentai cả ^^.
3/Gattai : trong tiếng Nhật là hợp thể (ý chỉ robot á). Các robot này cũng đủ kiểu, tùy theo sức mạnh của nhóm Sentai đó là gì thì Gattai nó cũng có tính chất hoặc hình dáng mang cùng đặc điểm với sức mạnh của Sentai (mỗi nhóm có từ 3 tới 5 con). Có 2 loại Gattai là "Vehice" và "Animal" :
*Vehice là các cỗ máy khổng lồ, mang hình dáng từ xe cho tới máy bay, tàu ngầm, phi thuyền, có hoa văn trang trí, thường là nét thẳng, sắc cạnh. Các Vehice thường do các Sentai lái, chúng có thể transform, kết hợp thành Gattai và mỗi loại Vehice có những khả năng riêng.
*Loại thứ 2 là "Animal". Từ đây được chia làm 2 loại nữa là "Animal máy" và "Super Animal". "Animal máy" là các cỗ máy được design theo kiểu thú vật, có các đặc tính của máy và của cả con vật mà chúng mang hình dạng nữa. "Super Animal" chỉ mới ra đời gần đây (từ năm 2001, khi Toei cho ra bộ Gaoranger), các "Super Animal" là những siêu thú khổng lồ, có cơ thể cứng còn hơn cả sắt thép (thế mà có nước da màu óng ánh kim loại mới ghê chớ ^^), không có hoặc có ít hoa văn. Các hoa văn thường đơn giản, không cầu kì như hoa văn trang trí trên "Vehice". Các siêu thú này thường do Sentai triệu tới (trong Magiranger thì bản thân các Sentai tự Henshin thành "Super Animal"). Mỗi con có đặc tính riêng, thậm chí có con còn biết nói ^^. Khi được lệnh, chúng sẽ kết hợp lại thành Gattai với các nét đặc trưng riêng của Animal ^^.
Mon 7 Oct - 14:50 by Dinoger
Calendar
Ho+Chi+Minh+City
Tiêu đề: Tìm hiểu Tokusatsu 
